Hoe werknemers belonen en motiveren? Bonus mogelijkheden op een rijtje
Als werkgever is het belangrijk een aantrekkelijk loonpakket aan te bieden. Een (individuele dan wel collectieve) bonus kan een goede manier zijn om werknemers te belonen én te motiveren.
Hieronder schetsen wij de vier courante bonussystemen in België .
- De klassieke cashbonus
Bij dit type bonus staat het de werkgever vrij om op niet-discriminatoire wijze de voorwaarden te bepalen (anciënniteitsvoorwaarde, specifieke personeelscategorie, evaluatie van motivatie,…) en deze vast te leggen in een policy of (bijlage bij) een arbeidsovereenkomst, dan wel in een ondernemingscao of zelfs het arbeidsreglement.
Let wel dat u het ontstaan van een gebruik vermijdt en neem bij voorkeur een liberaliteitsclausule op zodat de werknemers geen rechten naar de toekomst kunnen doen gelden. Desalniettemin kan de herhaalde toekenning van een bonus soms beschouwd wordt als een gebruik en dus een essentieel element van de arbeidsovereenkomst (het loon). Zulk element kan niet eenzijdig gewijzigd worden, doch worden opgezegd mits redelijke opzeggingstermijn.
De klassieke bonus wordt fiscaal en sociaal op dezelfde wijze behandeld als het gewone loon: de werknemer betaalt RSZ-bijdragen van 13,07 % alsook bedrijfsvoorheffing, de werkgever betaalt RSZ werkgeversbijdragen.
- De winstpremie
Dit type beloning laat de werkgever toe de werknemers te laten delen in de winst door aan het geheel van het personeel een cash bedrag uit te keren. Er zijn twee types:
- de identieke winstpremie: alle werknemers ontvangen hetzelfde bedrag of een gelijk percentage van het loon van alle werknemers. Een beslissing van de (buiten)gewone algemene vergadering van de onderneming volstaat om een identieke winstpremie in te voeren.
- de gecategoriseerde winstpremie: de premie is afhankelijk van een verdeelsleutel op basis van objectieve criteria, bijvoorbeeld de anciënniteit (maximum een jaar), de graad, de functie, de weddeschaal en het vergoedings- en/of vormingsniveau.
Invoering dient te gebeuren via een specifieke ondernemingscao of een toetredingsakte.
De winstpremie is niet onderworpen aan RSZ-bijdragen, maar de werknemer betaalt wel een solidariteitsbijdrage van 13,07 %. Fiscaal gezien betaalt de werkgever vennootschapsbelasting en de werknemer een belasting van 7 %.
- Niet-recurrente resultaatsgebonden bonus (loonbonus CAO 90)
De loonbonus CAO 90 is een manier om werknemers collectief te belonen voor het halen van vooraf gedefinieerde, collectieve doelstellingen.
Een ondernemingscao of toetredingsakte moet opgemaakt worden en ter goedkeuring voorgelegd worden aan de FOD WASO.
De RSZ beschouwt de bonus niet als loon voor een maximumbedrag van 3.558 EUR bruto in 2022 (= 3.094 EUR netto + een solidariteitsbijdrage werknemer van 13,07%), per kalenderjaar en per werknemer. Ook de werkgever betaalt een bijzondere sociale zekerheidsbijdrage, ten belope van 33%.
Fiscaal wordt de bonus vrijgesteld van belastingen ten belope van een maximumbedrag van 3.094 EUR netto in 2022, per kalenderjaar en per werknemer.
- Warrants
Warrants zijn financiële instrumenten die door een onderneming of financiële instelling worden uitgegeven en de verkrijger het recht geven om binnen een bepaalde periode aandelen aan te kopen, dan wel te verkopen tegen een vooraf vastgestelde prijs. U doet als werkgever dus een aanbod, dat de werknemer kan weigeren of aanvaarden. In geval van aanvaarding beslist de werknemer wanneer hij of zij de warrants verkoopt.
Mits naleving van een aantal voorwaarden zijn geen RSZ-bijdragen verschuldigd. Wel dient bedrijfsvoorheffing betaald te worden.
Elk bonussysteem heeft specifieke voordelen en nadelen. Contacteer ons gerust voor ondersteuning bij de implementatie van een bonussysteem of een combinatie van bonussystemen op maat van uw onderneming.